ፍርሃትን ማስወገድ ምን ማለት ነው?
ፍርሃትን ማስወገድ ከአራቱ የአዋቂዎች የአባሪነት ቅጦች አንዱ ነው. ይህ አስተማማኝ ያልሆነ የአባሪነት ዘይቤ ያላቸው ሰዎች ለቅርብ ግንኙነቶች ከፍተኛ ፍላጎት አላቸው, ነገር ግን በሌሎች ላይ እምነት የሌላቸው እና መቀራረብን ይፈራሉ.
በውጤቱም, የፍርሃት-የማስወገድ ቁርኝት ያላቸው ሰዎች ከሚመኙት ግንኙነቶች ይቆጠባሉ.
ይህ መጣጥፍ የዓባሪ ንድፈ ሐሳብ ታሪክን ይገመግማል፣ አራቱን የአዋቂዎች የአባሪነት ዘይቤ ይዘረዝራል፣ እና እንዴት አስፈሪ-የማስወገድ አባሪ እንደሚዳብር ያብራራል። እንዲሁም ከፍርሃት የራቀ መተሳሰር ግለሰቦችን እንዴት እንደሚነካ ያብራራል እና ሰዎች ይህን የአባሪነት ዘይቤ እንዴት መቋቋም እንደሚችሉ ይወያያል።
የአባሪነት ንድፈ ሐሳብ ታሪክ
ሳይኮሎጂስት ጆን ቦውልቢ ጨቅላ ሕፃናት እና ትንንሽ ልጆች ከአሳዳጊዎቻቸው ጋር ያላቸውን ትስስር ለማብራራት የሱን ተያያዥ ንድፈ ሐሳብ በ1969 አሳተመ። ተንከባካቢዎች ምላሽ በመስጠት ሕፃናትን የደህንነት ስሜት እንዲሰማቸው እና በዚህም ምክንያት ዓለምን በልበ ሙሉነት ማሰስ እንደሚችሉ ጠቁመዋል።
እ.ኤ.አ. በ1970ዎቹ የቦውልቢ ባልደረባ ሜሪ አይንስዎርዝ ሃሳቦቹን አስፍተው ሶስት የጨቅላ አባሪ ቅጦችን ለይተው አውቀዋል፣ ሁለቱንም አስተማማኝ እና ደህንነታቸው ያልተጠበቀ የአባሪነት ዘይቤዎችን ይገልፃል።
ስለዚህ ሰዎች ወደ ተለዩ የዓባሪ ምድቦች ይጣጣማሉ የሚለው ሀሳብ ከአዋቂዎች ጋር የመያያዝን ሀሳብ ለሚያራዝሙ ምሁራን ሥራ ቁልፍ ነበር።
የአዋቂዎች ተያያዥነት ዘይቤ ሞዴል
በልጆች እና በጎልማሶች መካከል ያለውን ግንኙነት ለማብራራት የመጀመሪያዎቹ Hazan and Shaver (1987) ናቸው።
የሃዛን እና የሻቨር የሶስት-ክፍል ግንኙነት ሞዴል
ቦውልቢ ሰዎች በሕይወታቸው ውስጥ ተጠብቀው የሚቆዩ በልጅነት ጊዜ የአባሪ ግንኙነት ሞዴሎችን ያዳብራሉ። እነዚህ የሚሰሩ ሞዴሎች ሰዎች በሚያሳዩት ባህሪ እና የጎልማሳ ግንኙነቶቻቸውን በሚለማመዱበት መንገድ ላይ ተጽእኖ ያሳድራሉ.
በዚህ ሀሳብ መሰረት ሃዛን እና ሻቨር የአዋቂዎችን የፍቅር ግንኙነት በሶስት ምድቦች የሚከፍል ሞዴል ፈጠሩ። ሆኖም፣ ይህ ሞዴል አስፈሪ-የማስወገድ የአባሪነት ዘይቤን አላካተተም።
ባርቶሎሜዎስ እና ሆሮዊትስ አራት-ክፍል የአዋቂዎች ተያያዥነት ሞዴል
እ.ኤ.አ. በ 1990 ፣ ባርቶሎሜዎስ እና ሆሮዊትዝ የአዋቂዎች አባሪ ቅጦችን ባለአራት ምድብ ሞዴል አቅርበዋል እና የፍርሃት-አያያዝን ጽንሰ-ሀሳብ አስተዋውቀዋል።
የባርተሎሜዎስ እና የሆሮዊትስ ምደባ በሁለት የስራ ሞዴሎች ጥምር ላይ የተመሰረተ ነው፡ ለፍቅር እና ለመደገፍ የሚገባን ስሜት እንዳለን እና ሌሎች ሊታመኑ እና ሊገኙ እንደሚችሉ ይሰማናል።
ይህ አራት የአዋቂዎች አባሪ ቅጦች፣ አንድ አስተማማኝ ዘይቤ እና ሶስት አስተማማኝ ያልሆኑ ቅጦች አስከትሏል።
የአዋቂዎች አባሪ ቅጥ
በበርተሎሜዎስ እና በሆሮዊትዝ የተገለጹት የአባሪነት ቅጦች፡-
አስተማማኝ
አስተማማኝ የአባሪነት ዘይቤ ያላቸው ሰዎች ለፍቅር ብቁ እንደሆኑ እና ሌሎች ታማኝ እና ምላሽ ሰጪ እንደሆኑ ያምናሉ። በውጤቱም, የቅርብ ግንኙነቶችን ለመገንባት ምቾት ሲሰማቸው, ብቻቸውን ለመሆን በቂ የሆነ ደህንነት ይሰማቸዋል.
ቅድሚያ የሚሰጠው
ቀደም ብለው የተገነዘቡ ሰዎች ለፍቅር ብቁ እንዳልሆኑ ያምናሉ, ነገር ግን በአጠቃላይ ሌሎች እንደሚደግፉ እና እንደሚቀበሉ ይሰማቸዋል. በውጤቱም, እነዚህ ሰዎች ከሌሎች ጋር ባለው ግንኙነት ማረጋገጥ እና እራሳቸውን መቀበል ይፈልጋሉ.
ይህ ዘመን መራቅ
የማሰናበት-የማራቅ ቁርኝት ያላቸው ሰዎች ለራሳቸው ግምት አላቸው ነገርግን ሌሎችን አያምኑም። በውጤቱም, የቅርብ ግንኙነቶችን ዋጋ ዝቅ አድርገው ይመለከቷቸዋል.
ፍርሃትን ማስወገድ
የሚያስፈራ-የማስወገድ ትስስር ያላቸው ሰዎች የጭንቀት ትስስርን የመጨናነቅ ዘይቤን ከማሰናበት-የማራቅ ዘይቤ ጋር ያዋህዳሉ። የማይወደዱ እንደሆኑ ያምናሉ እናም ሌሎች እንዲደግፏቸው እና እንዲቀበሏቸው አያምኑም. ውሎ አድሮ በሌሎች ውድቅ እንደሚሆኑ በማሰብ ከግንኙነት ይርቃሉ።
ግን በተመሳሳይ ጊዜ የቅርብ ግንኙነቶችን ይፈልጋሉ ምክንያቱም በሌሎች ዘንድ ተቀባይነት ማግኘታቸው ስለራሳቸው ጥሩ ስሜት እንዲሰማቸው ያደርጋል።
በውጤቱም, ባህሪያቸው ጓደኞችን እና የፍቅር አጋሮችን ግራ ሊያጋባ ይችላል. መጀመሪያ ላይ መቀራረብን ሊያበረታቱ ይችላሉ፣ እና በግንኙነት ውስጥ የተጋላጭነት ስሜት ሲሰማቸው በስሜት ወይም በአካል ማፈግፈግ ይችላሉ።
አስፈሪ-የማስወገድ ተያያዥነት እድገት
ቢያንስ አንድ ወላጅ ወይም ተንከባካቢ አስፈሪ ባህሪን ሲያሳዩ ከፍርሃት የራቀ ትስስር ብዙውን ጊዜ በልጅነት ላይ የተመሰረተ ነው። እነዚህ አስፈሪ ባህሪያት ከግልጽ መጎሳቆል እስከ ስውር የጭንቀት እና እርግጠኛ አለመሆን ምልክቶች ሊደርሱ ይችላሉ ነገርግን ውጤቱ አንድ ነው።
ልጆች ማጽናኛ ለማግኘት ወደ ወላጆቻቸው ቢቀርቡም ወላጆች ሊያጽናኗቸው አይችሉም። ምክንያቱም ተንከባካቢው አስተማማኝ መሰረት ስለሌለው እና ለልጁ የጭንቀት ምንጭ ሆኖ ሊያገለግል ስለሚችል፣ የልጁ ግፊት ምቾት ለማግኘት ወደ ተንከባካቢው መቅረብ ሊሆን ይችላል፣ ነገር ግን ከዚያ ራሱን ያቋርጣል።
ይህንን የስራ ሞዴል ወደ አዋቂነት የያዙ ሰዎች ከጓደኞቻቸው፣ ከትዳር ጓደኞቻቸው፣ ከአጋሮቻቸው፣ ከስራ ባልደረቦቻቸው እና ከልጆች ጋር ያላቸውን የእርስ በርስ ግኑኝነት ወደ ፊት እና ለመራቅ ተመሳሳይ ፍላጎት ያሳያሉ።
የፍርሀት/የማራቅ ተያያዥነት ውጤቶች
በፍርሀት የራቀ ቁርኝት ያላቸው ሰዎች ጠንካራ የግንኙነቶች ግንኙነቶችን መገንባት ይፈልጋሉ ነገር ግን እራሳቸውን ከውድቅነት ለመጠበቅ ይፈልጋሉ። በውጤቱም, ጓደኝነትን ይፈልጋሉ ነገር ግን እውነተኛ ቁርጠኝነትን ያስወግዳሉ ወይም በጣም ቅርብ ከሆነ ግንኙነቱን በፍጥነት ይተዋል.
በፍርሀት የሚርቁ ተያያዥነት ያላቸው ሰዎች ሌሎች እንደሚጎዱ ስለሚያምኑ እና በግንኙነት ውስጥ በቂ እንዳልሆኑ ስለሚያምኑ የተለያዩ ችግሮች ያጋጥሟቸዋል.
ለምሳሌ፣ ጥናቶች በፍርሃትና በመንፈስ ጭንቀት መካከል ያለውን ግንኙነት አሳይተዋል።
በቫን ቡረን እና ኩሌይ እና መርፊ እና ባቴስ የተደረጉ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ይህ የአባሪነት ዘይቤ ያላቸው ሰዎች ለድብርት፣ ለማህበራዊ ጭንቀት እና ለአጠቃላይ አሉታዊ ስሜቶች የበለጠ ተጋላጭ እንዲሆኑ የሚያደርጋቸው ከፍርሀት-መራቅ ቁርኝት ጋር የተቆራኘው አሉታዊ የራስ-አመለካከት እና ራስን መተቸት ነው። እንደሆነ ተገለጸ።
ነገር ግን፣ ሌሎች ጥናቶች እንደሚያሳዩት፣ ከሌሎች የአባሪነት ዘይቤዎች ጋር ሲነፃፀሩ፣ ፍርሃት የሚሸሹ ቁርኝቶች ብዙ የህይወት ዘመን የግብረ-ሥጋ ጓደኞች እንደሚኖሩት እና ላልተፈለገ የግብረ ሥጋ ግንኙነት የመስማማት እድላቸው ሰፊ ነው።
ከፍርሃት-መራቅ አባሪዎችን መቋቋም
ከአስፈሪ-መራቅ የአባሪነት ዘይቤ ጋር የሚመጡትን ተግዳሮቶች ለመቋቋም መንገዶች አሉ። እነዚህም፦
የአባሪነት ዘይቤዎን ይወቁ
ከፍርሃት-አቪዬዳንት አባሪ መግለጫ ጋር ከተገናኙ፣ ይህ ከፍቅር እና ከህይወት የሚፈልጉትን እንዳያገኙ የሚከለክሏቸውን ቅጦች እና የአስተሳሰብ ሂደቶች ግንዛቤ ስለሚሰጥዎ የበለጠ ያንብቡ። ለመማር ይጠቅማል።
እያንዳንዱ የአዋቂ አባሪ ምደባ ሰፊ እንደሆነ እና ባህሪዎን ወይም ስሜትዎን በትክክል ሊገልጽ እንደማይችል ያስታውሱ።
አሁንም፣ የእርስዎን ቅጦች ካላወቁ መቀየር አይችሉም፣ ስለዚህ የትኛው የአባሪነት ዘይቤ ለእርስዎ እንደሚሻል መማር የመጀመሪያው እርምጃ ነው።
በግንኙነቶች ውስጥ ድንበሮችን ማዘጋጀት እና መግባባት
በግንኙነትዎ ውስጥ ስለራስዎ ቶሎ በማውራት ያገለሉ ይሆናል ብለው ከፈሩ፣ ነገሮችን ቀስ ብለው ይሞክሩ። በጊዜ ሂደት እነሱን በትንሹ በትንሹ መክፈት ቀላል እንደሆነ ለባልደረባዎ ያሳውቁ።
በተጨማሪም፣ የሚያስጨንቁዎትን እና ጥሩ ስሜት እንዲሰማዎት ምን ማድረግ እንደሚችሉ በመንገር የበለጠ ደህንነቱ የተጠበቀ ግንኙነት መፍጠር ይችላሉ።
ለራስህ ደግ ሁን
የፍርሃት-የማስወገድ ግንኙነት ያላቸው ሰዎች ስለራሳቸው አሉታዊ አስተሳሰብ እና ብዙ ጊዜ እራሳቸውን የሚተቹ ሊሆኑ ይችላሉ።
ከጓደኞችህ ጋር እንደምትነጋገር ከራስህ ጋር መነጋገር እንድትማር ይረዳሃል። ይህን በማድረግ፣ እራስን መተቸትን እየገፉ ለራሳችሁ ርህራሄ እና መረዳት ትችላላችሁ።
ሕክምናን ማካሄድ
እንዲሁም ከአማካሪ ወይም ቴራፒስት ጋር ስለ ፍርሃት-አያያዝ ጉዳዮች መወያየቱ ጠቃሚ ሊሆን ይችላል።
ይሁን እንጂ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ይህ የአባሪነት ዘይቤ ያላቸው ሰዎች ከቲራፕቲሞቻቸው ጋር እንኳን ሳይቀር መቀራረብን ያስወግዳሉ, ይህም ህክምናን ሊያደናቅፍ ይችላል.
ስለዚህ, ሰዎችን በፍርሀት-የማስወገድ ቁርኝት በተሳካ ሁኔታ የማከም ልምድ ያለው እና ይህንን የሕክምና እንቅፋት እንዴት ማሸነፍ እንደሚቻል የሚያውቅ ቴራፒስት መፈለግ አስፈላጊ ነው.